Cá mập ma tên tiếng Anh là Ghost Shark hoặc Chimaera thật ra không phải là "cá mập" đúng nghĩa như cá mập trắng hay cá mập đầu búa, mà là một họ hàng xa, thuộc lớp Chondrichthyes (giống cá mập, cá đuối) nhưng khác nhánh, tên khoa học là Chimaeriformes.
Hình dáng kỳ lạ
cá mập ma là một loài sinh vật biển sâu mang hình dáng kỳ lạ và đầy bí ẩn, khiến bất kỳ ai lần đầu nhìn thấy cũng dễ liên tưởng đến sinh vật ngoài hành tinh. Chúng có phần đầu to tròn, mũi dài nhọn như một chiếc que cảm biến, giúp dò tìm con mồi dưới lớp cát biển sâu. Đôi mắt của cá mập ma cực kỳ lớn, có màu xanh lục phát sáng, cho phép chúng nhìn rõ trong điều kiện tối tăm hoàn toàn của đáy đại dương. Thân hình của loài cá này dài và mảnh, được bao phủ bởi lớp da mỏng, trơn nhầy và nhợt nhạt, khi ánh sáng đèn chiếu vào lại càng làm cho chúng trông giống một bóng ma lơ lửng dưới nước.
Không chỉ có cơ thể kỳ lạ, cá mập ma còn sở hữu những chiếc vây ngực to bản, xòe rộng như đôi cánh, giúp chúng lượn nhẹ nhàng sát đáy biển thay vì bơi mạnh mẽ như cá mập thông thường. Trên vây lưng của chúng có một chiếc gai nhọn chứa độc, được sử dụng như một vũ khí tự vệ trước những kẻ săn mồi khác. Hình dáng nửa quen nửa lạ, vừa mềm mại vừa sắc sảo, cùng vẻ ngoài ma mị chính là lý do loài sinh vật này được gọi với cái tên đầy ám ảnh: cá mập ma.
Tập tính săn mồi đặc biệt
Cá mập ma là một tay săn mồi thầm lặng và kiên nhẫn. Sống trong môi trường tối tăm và lạnh giá của đáy đại dương, chúng không dựa vào tốc độ hay sức mạnh như những loài cá mập khác mà chủ yếu sử dụng khứu giác nhạy bén và chiếc mũi dài có chứa các cơ quan cảm biến điện từ, giúp phát hiện chuyển động và tín hiệu điện yếu ớt phát ra từ con mồi như cá nhỏ, giáp xác và động vật thân mềm ẩn mình trong lớp cát. Khi xác định chính xác vị trí, cá mập ma sẽ dùng bộ răng dày, cứng và chắc khỏe như tấm lưỡi cày để nghiền nát lớp vỏ cứng của con mồi.
Quá trình sinh sản bí ẩn
Không giống như đa số các loài cá mập khác, cá mập ma không sinh con trực tiếp mà đẻ trứng. Trứng của chúng có hình dạng giống như những chiếc túi da dẹt, dài, với lớp vỏ chắc chắn bảo vệ phôi thai khỏi áp lực nước biển sâu và những loài săn mồi cơ hội. Phải mất nhiều tháng trời, cá con mới có thể phát triển hoàn chỉnh và nở ra từ chiếc túi trứng kỳ lạ này, một quá trình rất ít khi được quan sát trực tiếp do chúng sống ở độ sâu quá lớn.
Trứng cá mập ma tại bãi biển False Bay, Nam Phi
Mối liên hệ cổ xưa trong giới cá sụn
Cá mập ma không chỉ là một loài sinh vật sống kỳ lạ, mà còn là một trong những đại diện cuối cùng của một nhánh cá sụn cổ xưa, có lịch sử tiến hóa kéo dài hàng trăm triệu năm. Chúng được xem như một "hóa thạch sống" vì ngoại hình và cấu trúc cơ thể hầu như không thay đổi nhiều kể từ thời kỳ khủng long, mang trong mình những bí mật của đại dương sâu thẳm và lịch sử tiến hóa của thế giới sinh vật biển.